|
In longitudinem dierum home Uit het misrepertoire volgt hieronder het slot van het offertorium
“Deus enim firmavit” in verschillende aangepaste muzieknotaties. (Voor een
ander voorbeeld zie Angelis suis.) Mont-Renaud, 10e eeuw,
handschrift in privé bezit, PM 16 (1955)
boven het woord
"dierum" was onvoldoende ruimte om de muzieknotatie van het lange
melisma uit te schrijven, zodat dit in de marge van het handschrift werd
genoteerd:
Laon,
10e eeuw, Bibliothèque Municipale 239, PM 10 (1909)
Chartres, 10e eeuw, Bibliothèque
Municipale 47 (vernietigd in de tweede wereld oorlog), PM 11 (1912)
Einsiedeln, 10e eeuw,
Stiftsbibliothek 121, PM 4 (1894)
Bologna,
begin 11e eeuw, Rome Biblioteca Angelica 123, PM 18 (1969)
Dijon,
ca. 1025, Montpellier bibliothèque de l'école de médecine H 159, PM 7-8
(1901-05)
Albi, vóór 1079, Paris Bibliothèque
Nationale lat. 776
Beneventum,
ca. 1100, Benevento Biblioteca Capitolare 34, PM 15 (1937)
Klosterneuburg, midden 12e eeuw,
Graz Universitätsbibliothek 807, PM 19 (1974)
Offertoriale,
Carl Ott, Tournai 1935
oud-romeins, Monumenta Monodica
Medii Aevi Bd II, Kassel 1970
Offertoriale
Triplex, Solesmes 1985
Fluxus,
sinds 1996
Braille:
gesproken
bladmuziek in mp3 In longitudinem dierum
“In longitudinem dierum” is het slot van “Deus enim firmavit”.
Dit gezang is een offertorium, een stuk dat werd gezongen in de Mis tijdens
de processie waarin de vruchten van het land als offergaven werden
aangedragen. Met Kerst waren er traditioneel drie missen, 's nachts, bij het
aanbreken van de dag en 's ochtends. Dit offertorium komt uit de dageraadsmis
van Kerst maar kan ook gevonden worden op de eerste zondag na Kerst en op 14
september. De tekst van dit offertorium is genomen uit psalm 93(92) en luidt: Deus enim firmavit orbem terrae, qui non
commovebitur: Parata sedes tua, Deus, ex tunc: a saeculo tu es. V. Dominus
regnavit, decorem induit: induit Dominus fortitudinem, et praecinxit se
virtute. V. Mirabilis in excelsis Dominus: testimonia tua credibilia facta
sunt nimis: domum tuam decet sancta, Domine, in longitudinem dierum. In vertaling: Vast staat de wereld, zij wankelt niet, en vast staat van oudsher
uw troon, u bent van alle eeuwigheden. V. De Heer is
koning, met hoogheid is hij bekleed, de Heer is met
macht bekleed en omgord. V. Hoog in de hemel is de machtige Heer. Uw
uitspraken zijn betrouwbaar. Heiligheid is van uw huis het sieraad, Heer, tot in lengte van dagen. Vanaf de 10e eeuw zijn in de meeste middeleeuwse handschriften
meer dan 100 offertoria bewaard gebleven. Sinds in de 13e eeuw de
offerprocessies werden bekort en geformaliseerd werden ook de offertoria
drastisch ingekort; alle verzen werden eruit verwijderd. Maar vooral in deze
verzen is het ingewikkeldste en muzikaal interessantste deel van het
gregoriaans te vinden. In de liturgie zoals die eind 19e eeuw door de
monniken van Solesmes werd ge(her)introduceerd zijn de offertoriumverzen niet
opnieuw opgenomen. In 1935 publiceerde Carl Ott meer dan 100 offertoria met
de traditionele verzen in zijn Offertoriale. Op de reconstructies van Ott
bestaat echter de nodige kritiek. Als een compendium bij het Graduale Triplex
en gebaseerd op Ott werd in 1985 het Offertoriale Triplex gepubliceerd.
Niettemin worden in de hoofdstroom van het gregoriaans sinds de 13e eeuw de
offertoriumverzen nergens meer gezongen. Voor een beter begrip van versieringen en vocale stijl, d.w.z.
voor een "authentiekere" uitvoeringspraktijk van het gregoriaans,
zijn deze offertoriumverzen van groot belang. Vijf van deze offertoria (met
volledige verzen) uit het graduale van Einsiedeln (10e eeuw, Stiftsbibliothek
121) kunt u in fluxus-notatie hier vinden. |
