Angelis suis           home

 

Uit het officie-repertoire (het getijdengebed) vindt u hieronder het begin van het responsorium "Angelis suis" in verschillende aangepaste muzieknotaties. (Voor andere voorbeelden zie In logitudinem dierum.)

 

Mont-Renaud, 10e eeuw, Codex in privebezit, PM 16 (1955)

 

Hartker, ca. 1000, St. Gallen 390-391, PM II-1 (1900)

 

Lucca, 12e eeuw, Cap. 601, PM 9 (1906)

 

Utrecht, 12e eeuw, UB 406, The Institute of Mediaeval Music, Ottawa 1997

 

Worcester, 13e eeuw, Bibl. de la Cath. F 160, PM 12 (1922)

 

Processionale Monasticum, Solesmes 1893

 

ambrosiaans, Antiphonale Missarum Mediolanensis, Rome 1935

 

Modern muziekschrift

 

Fluxus, sinds 1996

 

Braille

 

Gesproken bladmuziek in mp3 Angelis suis

 

Het responsorium “Angelis suis” komt uit de metten (nachtwaken) van de eerste zondag van de vasten (de 6e zondag voor pasen). De tekst is afkomstig uit psalm 91(90). Alle wisselende misgezangen van die zondag komen uit deze psalm. De psalm drukt het vertrouwen uit waarmee men de veertigdaagse vasten kan ingaan. Dezelfde psalm wordt traditioneel ook elke avond in de completen (de dagsluiting) gezongen en drukt dan het vertrouwen uit waarmee men de duisternis van de nacht kan ingaan. De volledige tekst van het responsorium luidt als volgt:

 

Angelis suis mandavit de te, ut custodiant te in omnibus viis tuis; in manibus portabunt te, ne unquam offendas ad lapidem pedem tuum. Super aspidem et basiliscum ambulabis, et conculcabis leonem et draconem.

 

In vertaling:

 

Zijn engelen heeft Hij over u bevolen, dat zij u behoeden op al uw wegen. Op de handen zullen zij u dragen, opdat gij uw voet nooit zult stoten aan een steen. Op adder en op koningsslang zult gij treden, en vertrappen zult gij leeuw en draak.

 

Er zijn een paar duizend van dit soort responsoria bewaard in middeleeuwse handschriften. Uit 12 geselekteerde handschriften heeft René-Jean Hesbert er in zijn Corpus Antiphonalium Officii IV (Rome, 1970) bijna 2000 verzameld en vergeleken. In het beroemde handschrift van Hartker (omstreeks 1000, een van de oudste volledige officiehandschriften) staan er bijna 800. Hoewel er in het Liber Responsorialis in 1895 door de monniken van Solesmes 334 responsoria zijn uitgegeven, is het ovegrote merendeel van de responsoria eeuwenlang niet gezongen geweest. In de liturgie die door deze monniken eind 19e eeuw werd ge(her)introduceerd spelen de responsoria hoegenaamd geen rol. Pas in 2002 zijn er met het Nocturnale Romanum 748 responsoria uitgegeven die voorlopig vermoedelijk echter nauwelijks gezongen zullen gaan worden.

 

Voor een beter begrip van de gregoriaanse tekstbehandeling en centonisatie-techniek (compositie/improvisatie m.b.v. formules) zijn de responsoria van essentieel belang. Tien van dergelijke responsories uit Hartker (St. Gallen ca. 1000, Stiftsbibliothek 390-391) kunt u hier in fluxus-notatie vinden.

 

home